
Kaynak : Dersim Dergisi Yil 5 Sayi 9 Subat 1999 Istanbul Sayfa: 52-59 OESE VERE LOCINE
Cemal TAÅž
Qeseykerdoğ: Sey Xıdıro Khuresıc
SAAN AÄžA
Saan Ağa, Bextera ra lace Usıv Ağay bi. Dewanâ Xozat de Bâspuxar vane bone xo uca de bi. Vişt u di serra de bi. Zaf zerrevâsai bi, derde herkesi de ber- beene. Hama Pie xo Usıv Ağa zaf zerrepet bi. Huk- mati ke Dersim de qeraqoli day vırastene, ez vişt şer- re biya. Ostore de Saan Ağay eşt bi xeğ bi, mı o waxt ostore Saan Ağay re seişine kerdene. Qereqole ki Khala de dabi vırastene. Usan Ağaâ Khala, Saan Ağay re xebere rusne, vatke:
-Cendermane qeraqoli çenâke ma pegurete, qes- to cı kerdo. Ma sime basquniye, cender- mey kisti. Ma kotime çheke sıma ki pheş- ti made.
Sey Rıza, hire roc de re Saan Ağay re mektube rusneno, vano:
-Kefene xo sere xoro pıresne, Zeynel be Raybere Qopi meverde lewe xo, tey mefetelie.
Cepe ma Koâ Sıncıke bi, cepe Sey Rı- zay ki Koe Bokıre bi. Roce; ko de zonie vore vora. Sodır lâle ra Saan Ağay mire vatke:
-Ostori bönce teber, doç de pebıce bı- rame, ez serba lace dede xo biya xeğ, ya kiste ya weşe, nezana.
Ma gınayme rae, jüo de Bexterıc made ro, hona cenco, kitabe teyo, dewreşine keno, vano:
-No kitap terefâ Heqi ra mire ğeyip ra amo.
Ma ke veciayme cepe Sıncıke. Ko de rece qoliga ame verde ra vore pısqıta beliye. exro ke Zeynele Ali qol gureto şiyo, des u haut qoligâ mekera eskeri kelepur kerdâ arde berde Qenda. Saan Ağa mara bır- ya ra hete Kemere Aliqadıri ro şi terefâ Mendıke. Ha- ma, qâwğa jubin gureto, zâ gârmi girina. VVertâ vore de ostor mı dest de ro, jüo de Nenıkıc be jü Khuresı- cia levve mide re. Xafıl de ağır makina vat ke: "gır, gırr, gırr ". O Nenıkıc vverte mara til bi gınavvaro. Khurâsıci pasqulâ herd de dâpıro vatke: -Lace çhınay karni töre vatke: 'raurze xo ser'.
Exro ke qersune gına baji, herme de çelkerdo. Ma hata verasan uca mendime, veng ama, vane:
-5aan Ağa vano: 'Ostori biçere hete Gerreka Sov-
gi ro bere Sovge'.
Ma kotime raâ sime Sovge, siliye vorena, çelpe- sugia. Ma sime Sovge ke Saan Ağa hao çe Sile Kupi de meymano. Cıre di teni bızâk serebırnâ kerde ka- bab. Mılet dorme de ronistaiyo, mobet kenâ. Saan Ağa vacia Sile Kupi de, vat:
-Lace çınay, to sona levve Cevdet Sunay yena, hu- rendya ma cıre vana, esker ma tareme keno. Silo Kup vano:
-Saan Ağa, heq bo pir bo, ez ç/e henen nekena. Ez sona eskeri ver fetelina ke demişe mı mebe, xore dewa xode ret vınderi. Saan Ağay vat:
-Ma, ey ro töre meymanime, vere ad ire tode töre qesade kotie nena vatene. No ca- maat saad bo, mesto birro yine ke teselia xo mara gurete, sıre eno to. To vana, ez demiş mebi, mı ret verdane, ne ?
Saan Ağay be havalana kote vırniya eskeri di hirâ taxım çheki, pusaley, di qati cıli arde. Cıli; etle Kırmancane, eskâr berde, yi kote vırniyâ tâpia cıra gurete.
Ma, a sodır vâştime ra sime Koâ VVertey. Zâynel be havalana golige ke ebe bara mekera ra ke- lepur kerde arde, tevverte de bare- kerde her keşi hâsa xo gureta. VVe- li Ağa ki tey şiyo ostore yire veto, jü qatıre ki Saan Ağay râ vete, hama Saani nâgurete, vatke:
-Ez rajiya, hâsa mı bıdere Zeynel Ağay, ma kotim herb, ez golige se bıkeri ?
Ma, roce Derâ Arây de mendime, esker ama Bi- rike. Bırazae Sey Rızay Duzgın ki ucao. Qâwğa biye tera, ma barkerd ke sime Tılage. Esker ke bi zade yi- ne marâ vatke: 'Niya serra sere Mığara Zağgey'.
Sey Rıza, raa Saan Ağay Pino
Ma ke sime Tılage, Saan Ağay vatke: -lirce, Sey Rıza cor Koe Bokore de ro sime uca. Sey Rızay Koe Bokıre de xo dardo we, golıme Şıxhesen de fıtıq esto, qora de ki suji esto biyo kud, neşikino bıfetelio. Dede Saan Ağay Alisan Ağa ki ucao, Alisan Ağa Saan ağay ra xırt bi. Se ke ma ve- ciayme diar, thiyarey hawa ra veciay. Buvvbey nay Tılage ra, dewe vverte mız u duman de verdee. Saan
Sey Rıza, hire roc de râ Saan Ağay re mektube rusneno, vano:
-Kefene xo sere xoro pıresne, Zeynel be Raybere Qopi meverde fewe xo, tey mefetelie.
AÄŸay vatke:
-Sime dewe belkia mılet qırkerd, ala se keyme.
Ma sime Tılage, Xıde Phırke kokımo, herdisa xo verda sene xo ser. Xıdır cera Saan Ağay, cıre vat:
-Saan Ağa, Saan Ağa..! Çe to sen bo, to qe Heqi ra netersa, to qe Heq neard xo viri. To neşkia cıre va- ce no feqıro, nine ni bone mı bumbe kerdi, cor de rıznay mı sen.
Saan AÄŸay vatke:
-Xıdır, qusur de sermeke, fame mira vecia, mı famnekerd ke cıre vaci.
A roce ma Tılage de mendime, bi sodır ma çe xo barkerdi, berdi Dere Zımayıge. Uca vvarey estâ, bi peroc, mı zengie ostore Saan Ağay serra kerd. Osto- re Saan Ağay bexo awe kerdene xoro, ma ke ostor kerd avve, yi xo vverte avva de lebetna, awe este xo, cor veng ama, vengdane, vatke:
-Bokıre ra vengdane, vana: 'Eskere Muhafız Ela- iya Oereğlani, nao ama Birike, Saan Ağa ke koti de ro mefındero bero'.
Saan Ağa nişt ostori, Lace Phırcoy ki çheki gıre- day, mı be yi pea, Saan Ağay dıma sime. Saan Ağay mire vatke:
- Mı dıma be, ez ke siya Mıxeşige, pe şüya bona de ostori uca verdana. Çante fisega be dürbüna uca nana ro, ostor ki Merge de gıredana, to ke ama uca lewe de vınde.
Ez vecia ser siya, mı serkerd ke Saan hao zıng- teyna vecio Kerte Birike. Hama, exro ke Elaiya Cev- deti na het ro ama xebera ma çina. Bokıre ra Alisan Ağay veng da, vat ke:
-Saan Ağa meso, vırnia to de bırr esto.
Ez ki durbine de serkena. Saan Ağay famkerd ke Alisan Ağa aravki qeseykeno, dema esker dorme de ro. Fes u puşia xo este bırri ser, xo sana kınar, uca pit. Uca pino ke esker ke fes u puşie diye, heni zano ke Saan Ağao. Tufong nano uca ra, Saan Ağa ki huren- dia eskeri dozkero, o ki tufong berco eskeri. Veng gı- na tufong ro, qewğa ke jubin guret, di hire eskeri na hete mı ser gındır bi.
Ostor, cor Merge de gıredaiyo, eskeri dorme os- tori guret ke pebıce re. Ostori ebe pasqulana di nefe- ri kisti eşti herd. Cor de esker veng dano jubin, ez heşina pe,'vane: "3. bölük qumandani vano: 'demi- şe ostori mebe hata ke ez ama' ". Se ke qumandan ama, ostor peguret. Uca levve eskera de, di kokıme Kirmanca este, jü herdisıno name xo Poro, jü re ki vane Tope Albegi. Yüzbaşı' yina ra perskeno, vano:
- No ostore kamio ?
Yi, Tırk ki nezane, jüane ma wa cüab dane, vane: -Ostore Saan Ağayo.
Eskera yi di kokıme ma uca de sungikerdi.
Esker ke hurendia Saan Ağay dozkerde, yi a fes u puşia xo gurete, pe Mıxeşige ro Çala Xoriye ro vverte bırr ro ama pe bonane çe Turabi. Uca ra veng u mı da, vatke:
-Vera mı be. Ez siya resta cı ke çime Saan be, e Lace Phırçoy biye pırre goni. Mı dest kerd çıma ra, tene ke mend, Saan i mire vatke:
-Tufonge mı bıce.
Mı tufong guret xo dest ke ze kıla adıri veseno. Ses destey fisega ra jü deste mendo. Saan Ağay ağa- ra xo piste sımıte, Mı vat:
- Saan AÄŸa, ostor hao rema.
Saan AÄŸay vatke:
-Ez nana yüzbaşı ra.
Nişane vverte mendosa de gurete tey onte, yüz- başi gındır bi. Ostor şi kot vverte goliga, eskera goli- gi tede sanay xo ver, sanay ko. Mı vatke:
-Saan AÄŸa ostar berd, bale pane geberke.
Saan AÄŸay vat:
-Se pahi, çe vesae, ostor e pıranaişo?
O, ostor ze mordema bi. Roce tenga de to ke bı- biyene, o pe to de merrediene ra nınge xo estene to ser, hân vınetene, qersune ke ame, yi pe to de xo dar- dene vve.
Ma roca bine barkerd, hurendia xo vurne. Phonc çe ma este, her çe de çarige non esto, des u di qati cıli este. Hama a dere ro goligi negurine. Sare ucay ra jü Cemşi eşt bi, jü ki Comerd eşt bi Cömerdi ma bonane xo neverdayme, terseene, vatene: "Esker bo- nane mı vesneno".
Koe Sultan Babay de non qedia, Saan Ağa ama uca. Bine Tılage de pirde eşti bi, demdai bi, ma pıro vışiayme bover. En mığara girse dee ma, sime kotime Mığara Sırpati. Avve berda pe mığara ro çerexna, ve- re çeber de ze çırtıke erzena. Vırniye de ki des u phonc basamağa xo este. imame Laçi jü ki Şıxhesen amay levve ma. Ma, Çhemi sero dara ra pırd gıreda.
Roce tufong ercia, Saan AÄŸay vatke:
-Sıma ita vındere, Ez, Weliağa, jü ki Meme Hüre sonime Gogane. Ewro hata san esker de daymepero.
Gogane ra cer mığare qıçkeki este, Abasa ame kote uca, mal u dovvare xo ki levve de ro. Na hete Koe Bokıra ra eskeri top erzene, nane yi mal u dovvar ra. Saan şi, a roce qewğa kerde, roca bine venge tu- fongi bıria. Mı be Lace Phırçoy a mığara de vınetime. imame Laçi vecia ama, vatke:
-Oalmekere, pırd bine ma de şikia, Lıl be cenia xo, jü ki Bırae Al i e İşi gınay Çheme Muz iri ro, awe berdi kerdi bine kemera girse, endi neveciay.
Lıl ke koti ro şivene çie xo wo qimetın xode ber- dene, a roce ki altune xo vıle de biye. Dema Altuni gırani biye nevecio awe ser. İmame Laçi vatke:
-Xatunane çe Abas Ağay re qesey mekere, Saan Ağae yi kiste.
Endi jibayıs u kharraisa berbayme, daime xoro, xo ruçkinime. A roce ma onca pırd gıreda, sevve şiki- ye, Saan uca vecia. Se ke ama herslemiş bi, vatke:
-Mı de Khakıta piye sımanene. Ez ama kota wer- te aşirane sıma, dema biya koti ? Sıma be pheştia mi- ra feteline. Sıma ceniyane ma tersnene vane: "Saan kisto, zerre xo kene sa" ?
Mare vatke:
-Urzere..! İta, e vınetene niyo.
Ma, uştinie ra kotime nınga pirdi, hama endi se- wa. Hire reseni kerdi peser eşti vıle manga ke bover- vışnime. Ma, hata sodır mal u dovvar tede kerd bo-
ver. Gınayme bine Gogane tufonge Şıxhesen ki Saan Ağay esto vıle xo. None ma ki hete Tılage de mend, vesanime. Rae Gogane tırr u terrişe, golige negurina. Hen ke serkena vana nejdiyo, hama sonime nesoni- me rae neqedina. Ma restime Gogane lel kot, taqate- ra ki kotime, Sasmaile Khırri vatke:
-Biya miye serebıbırne, mare ronde surke xore borime.
Awe çina, vore esta hama kermi kote cı. Vas hân- yo ke erzeno miyane. Şixhesen ki mara cor Dere Khela Gogane de ro. Miye serebırne, ma xore gost werd. Saan Ağay, Şıxhesen re elçie rusna vatke:
-Cıre vace, ma koti de hurendi biçerime ?
Elçi ama, vat: Şixhesen vano: 'Bere ravere qarşie Sultan Babay de merxa de girse esta, bine aye de rone, merxe gır- sa, e ke siliye bıvoro bine xode ronedana'.
Ma goça xo gurete sime bine a merxe de naro. Bi sodır, Saan Ağa hayıge xo bi. Veng u mı da vatke: -Usene mı, ala be lewe mı. Ez siya, vatke:
-Mı ewro hewne xo de Saismailo Khuresıc di. O, Zato de ze Pexamberi bi, yi waxte de vatbi: "Rayberi bıkise". Mıleti vatbi ke: "No, budelao. Sa- an Ağay hewne xo qedena, pusula onte vatke:
-Jüo de sıpela nao Ware Kurna ro yeno, ez vana pire ma Saismailo.
Ma veştime ra xeyle ca vera cı sime, dot ra ama ke raşti ovvo. Ma sime desta kele xo bırna, yi dest da pheştiya maro, mare düvvay kerdi. Amayme bine merxe de niştime ro, cıre non ard, yi xo kerd mırd. Pulur ra ko- to rae, amo Mırcan, hen Khala ro Thuzuk Baba teqib kerdo amo. Xüya de yi eştbiye cara pe- ra ra mejdia neguretene, des qurşi, phonc qurşi guretene. Sa- an Ağay re vatke:
-Saan, çıralığa mı biya..! Saan Ağay vat: -Piro, to cede xo kena no ha- le ma se beno ?
Saismaili ebe beckane xo La- ca Lıli be Lace Phırçoya salıxday vatke:
-Saane mı, hukmat pe to ne- şikino, hama ni toa xaynene u bebextine kene. To ki hadare xo vınde. Khures to de havai bo bı- ko. Mı bere çe Şıxheseni.
Ez kota vırniye mı Saismail berd çe Şıxheseni. Ma ke sime nejdiye bona, Anıke, veng da Şixheseni, vatke:
-Şixhesen be, pixembere ma Saismail nao ama..! Ma sime zerre çei, Saismail uca saate nemend vatke:
-Mire pırd salıxde, ez ewro sona lewe Kokımi, uca ra sona Tonm.
Ma inam nekerd, çıke; raa rocera zede wa. O, a roce sono Koe Sosına de Sey Rızay veneno, uca ro sono Sine, uca ra vereno ra sono Tonm, sande Me- med Ağae Ağae Qıci re beno meyman.
Ez peyser ama bine merxe, elçie Zeyneli ama vat- ke:
-Zeynel vano: 'Saan Ağa çae uca teber ra mendo, va barkero bero lewe ma'.
Esker veciya Thuzık Baba, çı ke ma ke sonime koti ma dıme ra yeno. Ma ki vvazey- me ke zuqar de cae xo ravur- nime. Roce, Demena ra Cıv- rail Ağa, Cıve Kheji, Lace Sile Suri be mordemane xo amay levve ma. Vatke:
-Saan Ağa, ma amayme ke to berime. Be werte ma, qe- dao ke töre eno va mare bero.
Nete Saan Ağay eşti bi ke sero hama, Bextera neverda. Ma qankerdime berdime çe sey Rızay. Roce verdera xebe- re ame vatke:
- Esker.amo bine bonane Dere Arey Tornoba de Çheme Muzıri sero pırd vırazeno.
Zeynele Ali ama, vatke:
-Saan AÄŸa hade sime.
Saan AÄŸay vat:
-Sime se bıkime ?
Mektuba Sey Rızay ra tepia, Saani zana ke fetelnene ke yi be Alişer Efendia bıkise. Ma bextera sime Feke Çhemi, eskeri min küte ke pırd vıre- aze. Ma, tufongi nay eskeri ra yine pırd caverda vozda, a roce hata san esker de dapero, san de cerayme ra amayme. Zeynel i vatke :
-Saan Ağa, sıma ewro meymane mine, hade sime çe ma.
Ma ke sime rae ra Saan AÄŸay al- boze xo temeykerdi. Vat:
-Lao, Zeynel çefe xora ma nâbe- no, san de cılâ sıma ke teber ra fiti ra, :; pesewe, hurendia cılane xo avurne.
Di teni torne Miste Sure este, jü Mıstafao, jü ki Efendi bi, yi ki a roce made amay. Sande mare kabab sana cı, ma none xo werd. Chıle ma teber ra fitra. Torne Miste Saate ibrahim be Lace Phırçoy, Saani pi- ne. Torne Miste Sure pesevve veşti ra şi zerre, ez us- ta ra mı cıle Saani vurnayra. Xeyle sevve ke siye Zey- nel Ama teber tepia şi zerre. Torne Miste Sure Efendi be dire tenena amay teber, neard hasab ke Saan ra ne. A roca bine Saani vatke:
-Sey Xıdır to, ape mı Alisan, Usene Mamıki jü ki Xıde Phırçoy ita Direğe de mali bıçırayne. Ez doma-
ŞaayA^zana-te^çh^en&:k&::]
;A4â>be;x|eM
Çhenı i, eş keri r6m kû|e;:::ke:':;:
n ây; eskeri;: m$ff& pM:§a% â– ; ^ ? â– y İrâa vozMii i. -'i: â–
na bena Balıka.
Saan gotmış bi şi, ma Direğe de mal çırayneme, ceniya Lace Phırçoy cema sani veciye ame. Berbena dana xoro, vana:
-VVİy, wiy ...! Qırkerdi„.. Kisti..! Ma vat:
-Çıgo, se bi ? Aye vatke:
-Alişer Efendi be havalana mığara de kiste, Zeynel amo, vano: 'Saan Ağae yi ki ame kistene'.
Zekina des u di goligi ardi, çee
ma barkerdi. Ma ke goligi berd vere
çebere çe Zekina, Zeynele yi cero
veciay, piya qeseykene. Efendi vano:
-Mı sımare vat ke raver ceniya
Al işeri Zeri fa bıkese. Sıma ke vatena
mı bıkerdene, cenike, mara ne di
iyy^^fjS^M mordemi kistene, ne ki kerdene dır-
:':;':::;:;V;:;;ii:;i-S;':.;:j;;;:::: betin.
Qersune kınare pısa de kota Mis- te Sure kaleke de çırtmışkerda, dırbetıno, cıra goni yena. Zeyneli mira perskerd vatke: -Khuresıce mı, Saan Ağa küo ? Mı vat:
-Saan AÄŸa ita ra ÅŸi. Zeyneli vatke:
-Çae nevınet ? Ma, o kerd nisange Sultanbabay. Biyo dısmene Heqi, xaynene keno.
Mı serkerd ke heqbe esto ostori ser, cıra goni re- cena herd. Mı vat:
-Heq kene a sene goni a heqbe ra râcena herd?
Zekina vatke:
-Sere Alişer Efendio cıra kerdo ardo, bene teslime Elaiye kene, Khuresıce mı. Ala vınde soğınia ma se- bena.
Ma uca ra barkerd amayme, Koe Balka de resti- me Saani. Ma çhırria Al işeri cıre berde. Se ke heşia- pe hurendia xode nistro Vatke:
-Mıze mare ame, Alişer Beg kisto, yi dıme ra sıra yâna ma. Tırki teliye teste xo ebe xaynane ma wa ve- cene no mire biyo derd.
Mılet vesano, thaba çino, qıtlığia. Hete ra esker vecino koa, her keşi derde xo gureto. Mordeme ma ki mire vane: " VVerte made mevınde, to Saan Ağay de fetelina, esker ke ama seveta tora mare xebera va- no". Saan Ağay ki xo kerdo hazır ke sero hete Kama- xi ra kelepur biyaro. Ostor ki çino ke ez seri, ostor es- keri berd. Bextera ez devve ra kerda teber, jüo de bexterıc ama vatke:
-Be piya sime Türktaner .
Ma ke sime Xozat subaya ez diya, vatke: -Na isliga Saan Biga to guretapıra. Ez esta hepıs. Çıke; Ez Xozat de Saan de feteliye- ne, qaymeqami, yüzbaşi be aibayi mı naskene. A ro- ce biye san İbrahimo Bexterıc ki ard est zerre. Mı va: -Lao ibrahim to çae arda ? Yi vat:
-Ez serba to arda, pire ma Sey Divaney ki vato: 'Sey Xıdır re wair mevece, o Saan de fetelio mare be- la pedakeno, esker ma qırkeno'.
Phonc roc ke bi tamam, mı serkerd ke tavvla de jibais eno. Taylım yüzbaşi dano mormeke ro, ebe cızmana vecio ser, devvesneno, o mordemek ki bine de jibeno. Dere Hemırxani ra Khuresa ra Saan Ağay xete rusta da yi mormeki rusno elaiya Xozati, vato:
-Mordeme de mı sıma pegureto, yi
verdene ra raverde, neverdane ra ez
ewro pesewe sona basqunia qereqole
Qereğlani, neferede sıma wes never-
.. â– 'â– '' dana.
A xeta ke Saan Ağay rusna kota yüzbaşi dest, vengo mı da ez berda qate seri. A xete muskıte mı, mı ra perskerd, vatke: -No yajie kamiol Mı vat:
-No yajie Saan Ağayo. -Saan Ağay çhend şerri wendo? -New şerri wendo. -Çend serrio? -Vişt u di serra de ro. -Resme Saan Ağay este!1 -Resımxanane Xozati de este. Şi resmi ardi pıro serkerd. Se ke pı- ro serkerd, albay tarmele bi şi, qâ fek nelevvna, ez verdara.
Ez hepıs ra vecia, heşia pe ke Saan Thanjiye de ro. Mı be pie xo sime çe. ^ ,r- ~ ;- Pie Taxşici Sukuri ama vırnia ma, pie
mire vatke: -Seyd Hemed...! Saan Ağa itao . Mılate ma, Hopa Balıka de ware de ro, ma sime uca. Pie mı a sande vesne kerd qırbane. Xeyle sevve ke siye ez kota ra, pesevve jüe lewe na ni çime mira, lewe ki na ni çime mira. Ez usta ra ke Saan Ağao. Mi- re vat:
-To xeyle ter s a?
Mı vatke:
-Tabi tersena, qoce hukmateo.
■'î?\* f
R.ı\ here Seydağay
Saani vatke:
-To endi serbest bıfeteliye, mare ke çie lazım bi ma xebere dayme to.
'Ca Ke Cınavvaro, Kardi Sero Bene Derya'
Ez endi Saan Ağay de nâfetelia. Serra 1937'ine de Aptullah Alpdoğani sıftekerdo; Xozat de qısia vıraza- ne. Mılete ma ğare cı kerdo tey gurine. Made Pir He- sene eşti bi dustâ Saan ra bi. Cıre Ağae Kheji vatene, hire burca xo este. Baro Ağaine ağao, bero seydine seydo, bero hukmatine mamura pilo. Pir Hesâni mi- re vatke:
-Sona koa de fetelina se kena, mıleto ke sono qıs- le de gurino yine de so Xozat mare çi biya.
Ez ki siya Xozat, qısle de di roci guria, roca hire- ine çhırria Saani ame.
Mı be jü Khuresıci, qısle caverda, fotoğrafa de Sa- ani guret Xozat ra gınayme raâ peyiser sonime Bes- puxar. Ma ke amayme pe qısle Xozati ra verdime ra ma serkerd ke Xıdırâ Lıli, Xıdıre Phırçoy jü ki Torna ibe Miste Sate ibrahim hae dot ra ene. Kince gonini pırae, Elemana Saani herine de ro, düzme fisega be durda Saani vıle de dardekerdaiya. Ma verdime ra si- me restime Devva Devvrâşi, Efendie Hesâ Dedi uca mali verde ro, dot ra veng u ma da vatke:
-Keğine, xeğeni sıma sone koti? Eskeri dorme Bispuxari gureto, zi bızika sıma serebırneno, Qerğ- lan ro sere. Say ke Saan weso, sıma dest u baji se- merni we sone.
Ma ke sime Qerağlan, qereqol uca rae sero vvo, eskere ucay mı naskene. Ma sime ke cenderma ra Boluli Memed, hao avve sero rüe xo tereno. Mire vat- ke:
-Kidir hoş geldin. Gel sana bir bir silah vereyim, git Saan'ı bekle.
Kae xo be ma wa keno, hama desbera ma nâna, perr u pae ma şikiye. Ma verdime ra sime paga Çe Sı- mıki ke her ca gon u golasur de vindbiaiyo. Ebe sim- sara de khania sere Saani leşe ra bırnoya, simsar thuz nebiyo tede xısırkerdo. Ma sime vere qereqoli ke Şu- le Bege mtıxlar be lace xo Sııkri, jü ki mordeme ardo uca, cenderrney sane dorme. Mı vat:
-Åžule Beg...! Kami to arda?
Yi vatke:
-Lace kerckıni ez arda.
Mı vat:
-O mormeko ke lewe sıma de o, kamo?
Vatke: '
-Lace Kele AbaÅŸo ke des u phonc teni na Qereg- lan ra kiste, o mordcmo.
Hama mormekı na sapqa xo yan na c|ai.ı -o ser.
qebedayi fetelino, qe xode neveceno, nevano ke mı kisene. Sırrı onbaşi vecia teber vat:
-Kidir hoÅŸ gelmiÅŸsin.
-HoÅŸ bulduk
-Nereden geliyorsun?
-Kozat'tan geliyorum.
-Nereye gidiyorsun?
-Ben köyüme gidiyordum, Erlerden Bolu 'lu Meh- met bana dedi ki: 'Gel sana silah vereyim git Saan'ı bekle.
Se ke mı hâni vat, cenderrney tede dayare, (e şir- ta iştima kerdi. Sıra wa da tedine ro, hen gırmıka şa- no ra ke çhiki çımane yine ra perrene, vatke:
-Eşek o... eşekler...! Dema Saan gewexno, kae xo be cı kene? Saan ke amine ita çae sıma miji verdine xo? Sıma roca Heqi non u pendire Saani werdine, ebe kababani Saani çif kerdeni, iwro çae ebe can- degi Saania kae xo kene?
A roce ez siya çe, san de yi hirmena mordema- ne ma, mara tepia uca qereqol de sane qersuna ver kisene.
Ostore Saani Be Åžuvvare Mend
Roce Qerexlan ra Muduro bexterıc ama, vatke:
-Kidir ez ama ke to beri Qerexlan. Ostori Saani des roc esto ke ardo uca, kes nidhawreno alef cıdo, waxto ke vesaniye ra geber bo. Mı albay ra teminat gureto, kes dimisi to nebeno.
Çıke o zano ke ez Saan de fetelia. Zerre mı da- mıştneda ez usta ra tey siya. Ma sime ke lewe bona- ne Xıdır de göre gıreda, dorme dara ra çitkerdo, os- tori kerde cı. Ostore Saani biyo tulegın, kalaki nişte jubin ra. Se ke ez nat ra siya mı eskil kerd, dot ra kır- kıriya ama, sere xo kerd vırandya mı, cor de çımara gurr, gurr, gurrr kerdivvar. Zerre mı kerkele da, çime mı bi pırre iştira ez ki berba. Saan ke kişino o di ro- ci iştira kenovvar berbeno. Yarbay İsmail Hakkı Tu- nay ama levve ma. Vatke:
-Alef cıde.
Mı alef da ostori, timarkerd. Albay vat:
-Re cinise.
Mı siliye dee qafe ro ez nista cı, sere u qına xo kerde jü finciki eşti, eskeri hâni remene, hâni reme- nâ. Albay vatke:
-Çai şilie danapıro?
Mı vat:
-Küa xo nia wa, hem cinistene de hem warama- ine de siliyi ke pıromede neverdano.
Mı ke surrâ di surri ard berd, Yarbay yaxâ mı gu- ret, vatke:
■Toa ke nı ostori hata Kozai made biyarö.
Mı vat:
-Ez ke seri Xozat esker nano mira mı kiseno.
Yi ebe zora ez rusna. Ez hata Sırtıka tey siya. Mı çause na pıro, musna cı. Yine berd Xozat uca ra ber- do Anqara. Bado mılete ma ra taine eskerina xo Ça- nakkale de kerde, yine o ostor uca di bi. Nınge ra k' dırbetın biyo, biyo leng, tedine o naskerdene.
Mısavvre Saan be Alisan Ağaya kene
Saan be tae isane Bextera sone Thanjie. Uca de Meme Hüre vano.
-Saan Ağa ez heşia pe, Lace Phırçoy be taina mı- sewre kerdo ke to bıkise.
Saan inam nekeno. Hama Saan Ağa, di roci ra raver, Lace Lıli be Lace Phırçoya rusneno Pakıra, Yi sone taxalete Avdıla Pasay bene. Dede Saan Ağay, Sılemane Weli Begi Pakıra de vınetene. O hete huk- mati de bi. A roce Lace Lıli be Lace Phırçoy re vano:
-Sıma ke' besekene Saani bıkise, bere taxalete hukmati be.
Saan sono Thanjiye. Bilges de Hemırxan esto, Elqajiye de Lace Phırçoy vano:
-Saan Ağa; ez, to, VVeleke ma be Meme Hüre be- re sime Koe Balıka. Dede to Alisan Ağa, Canike Pe- re, bırae to wo qıc, İbrahime Torne İbi, ni ki sere De- wa Dewreşi. Roca bine eyme reseyme pe.
Alisan sono Dewa Devvreşi, Saan sono Balıka. E ke sone yi vverte xode qeseykene Meme Hüre heşi- nope, vano:
-Saan Ağa ez sıma de nena, tobekara, ez terefe hukumat de ra.
Saan Ağa, hurdmena lace Phırçoy, jü ki Khuresıc piya sone. Khuresa uca wara de bene, vane:
-Saan Ağa, sıma ita vındene, hama esker serba sı- ma yeno, ita ma ki qırkeno.
Saan, vano:
-E ke heniyo mare di qati cila biyare, dewe ra cer bine qoaxa de rafie, ma uca ramerdime.
Cıre cila ane bine qowaxa de fine ra. Lace Phır- çoy yi Khuresıci re vano:
-Sodır re di saati mende, to çae xo şano ita urce so.
Saan AÄŸa saata xoro serkeno, vano:
-İbrahim, so mare bızeke serebıbırne, sorba qer- teke mere biya.
ibrahim ke sono, Saan Ağa kono ra. Saan Ağa hevvn de nırreene. Tene waxt ke vereno ra, Lace Phır- çoy, elemane Saan Ağay bine bercine Saani ra once- no, Saan hona hayıg beno, vano:
-Lao, çıgo heni kena ?
Lace Phırçoy vano:
-Saan Ağa, mı dest kerd bine cila tora ke ala qu- tia tutuna to kotia, mı xore cığara bıpistene.
Saan Ağa qutia xo veceno, cı ra cığaree dano cı, vano:
-Bıce, to be na cığara wa te rü de.
Saan onca sono hevvn ra, eke nırrais yeno, Lace Phırçoy zano ke hevvne şirin de ro. Tufong bine cıle ra onceno, şano çare, o bin ki tufonge xo şano sene hurdmena nınga tufonga öncene.
Saan tilbeno, vano:
-Weiy..! weiy, nay mira!
Lace Lıle Xıdıri mae ra bırae Saani yo. Alisan Ağa ke Devva Devvreşi ra yeno, veng dane, vane:
-Saan AÄŸa kisto..!
Alisan AÄŸa heÅŸinope, vano:
-Xıdır...! Çıgo qale Saani kene?
Xıd vano:
-Nene Alisan AÄŸa, vane: 'Dile AÄŸay kisto'.
Se ke kone dere, çheka Alisan Ağay cıra çene, Alisan Ağa, vano:
-Dema ke yine n. ma. Saani, sıma ki n.. ma. mı, ne ?
Uca çar mordemi nane pıra, Alisan Ağay ki uca kisene.
Sere Saani ke ÅŸi mezat hef ama guretene
Sere Saani çene bene hukumat taxalat bene. Heş- te kote maben Hesen Ağae VVeli Ağay, Mezra Sure de kot vırniye, yi hurdmena Xıdi uca kisti. Meme Hüre ki tey beno, o nano pıra. A zımıstan ki İbrahim kist. Vvele Lace Phırçoyo ke na Saani ra, o ki Sıleman on- başiye qereqole Qereğlani kist, Sılemani vato:
-Eşşek oğ.. eşşek..! Saan'ı sen vurursun öyle mi ?
NOTE BINEY:
Kokım: Sey Rıza Anıke: Cenia Şıx Heseni Zekina: Ceniya Babae Sey Ruay Lace Kerckıni: Lace Lıli
|