 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dersim jenosidini |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
 |
|
hard u asme beno. Ma reye niadake dota dı ospor vejay. Ostor vişte cirte henke yene henke yene mavaze. Hem yene hem ki hewremane sanene ra, hete jura ki veyndane, hama savane nizoneme. Yoğre ke vato keş mekıse, hata ke ma ameyme. Peniye de amey, ostor ro ho est jer, xete vete deye sere eskeru. Peye coy mara vake ke amıro. Pasay amır do vato na ra dıme kéş mekıse, mılet raverde şero dewune ho. Ma verdayme ra şime dewe. Hama dewe çina, bon péro vesayiye. Çe mara ez, mua mı, wua mı ve dı bıra mı kerd vi werte qelfi ke bıkıse. Pi ye mı ve bıraye mıno bin şivi Tercan ke qatığe ma ware ra biare. Eke dota yene esker werte bır de pi cene bene qısle Pılomoriye. Yexro ke mılet, ağler rew ra pi gurete berde kerde qısle Pılemoriye, xevera kéş çina. Piye mı vake dava deve dı sey mordem qısle de kerdo top. Vara sure tavure esker bovere dewa mara vérd ra ke laze ape mı mayine sereo vere eskerde sono. Ey Tırki zonene. Cokaro esker hode berdene. Kirmancki véynda ma vake dewede mevınde, mara dıme tavure na yena eke sıma bivino sıma qır kena. Yamu yamu şere teslime hukmatve. Mal gay teveraye, ma da are ard, mua mına rametiye hard kınıt kerd çole, bıze arde ser dite pısınge arde ser. Ma mal guret bime rast. Pısınge peyde mende ma sekerd kutıke ma mara nivışia, hata Erzinga ma de ame. Sewo lete bime nejdiye dewe. Ma niada ke esker verte bırr ra veja vırendiya ma gurete. Ape mı ki madero, ey Tirki zonene. Vake esker vano cümerd rabıriye ma de bére, hermet ita vındere. Ape mı Tirki cüav dano vano hermete ma ça ita vindere. Ma ke şime kot hermete ma ki made yene. Eke ma kısene ma pérune pia bıkıse. Ape mı ke heni vano asker pers keno vano sıma na pesewe sone kot? Ape vano ma some suke teslime hukmat beme. Eke hén vano esker ma verdayme ra, ma uncia kotimere raye. Mal gay madere, ma ca niverday. Eve lınga mal u gay şime reştime Merga Sure. Merga Sure de vınetme. Pilune ma vake ita vinderime hat ke bive soder. Make nıka na pesewo şime, nivo esker marana. Merga Sure de ma kerd ra soder. Bımbarek selam da ma bime téra ke çı bivinime. Esker qul kerdo top, wertalığ pirre goç u no. Wele ke berze hard nirışina. Mua mı ke goç i di ruvale pi u bıraye mıra bolmıs biye. Ma péro mua mı sero bime top. Mı niada ke mordeme goç ra çiye pers kerd dıma hete ma ser ame. Ame liye ma. Bıraye mıra pers kerd va ke bırayem to laze Dursın ağaya? Bıraye mı va ke heya. Vake na mua tuya? Bıraye mı va ke heya. Ey reyna pers kerd va ke na ça nia biya? Bıraye mı vake esker pi u bıraye mı pi gurete, kıste weşiye xevera ma çina. Co ka ro bolmısbiye. Mordemek vake ez kewra ye sıma Hemedi ne. Eve a honika Mehemed vo ke pi u bıraye to xeleşay, aye bin qısle Pılomoriye de qır kerd. Hem qesey keno hem ki ceve hora piye vete, fıştera cı berde vere pırnıka mua mı, mua mı ğıske amera ho. Mua mı ke amera ho mordemek unci va ke kewray ez kewra Hemedi ne. Mua mı va ke bıra nıka vere çımune mı tariyo, hire mı sono. Ez nizonon ke tu kewra Hemedi ya, ya ki jü yo bina. Eyki va ke eve a honika Mehemed vo ke mérde to ve laze tora xeleşay naye mı dıma yene, hama iye bini ki qırr kerd. Mua mı va ke kewra ça piye mı ğapne na. Çıtur beno honde mordemu qırr kene, iye mı cıra xeleşine? Ey va ke çıtur biyo sa nizonen hama xeleşiye, naye yene. Ma nia da ke piye mı ver bıraye mı dıma vejay amey. Ma phonc mal kerd qırvan mıletra kerd vıla, phonc mal u jü manga ra ki kerd mijdan day kewrayi. Haq o ke pi u bıra ye mı xelesnay, Haq e Hermenü vi. Piye mı hen vatene. Goçe Hermeni ke hete Erzıngan ra ane bene cer, dewa mara vereno ra. Eke goç ke vereno ra piye mı dest finora cı des u dı Hermenü goçra birneno ro, eskeru ra vano nine ez kısen, sıma aye binu sekene sa bıkere. Esker inam beno. Piye mı Hermenü keno zerre, hire roj dorme bonra dür nikuno. Vano nivo kes Hermenü bıkıso. Dıma hire asmi yine qe tever niverdano, zerre de keno weyiye, yinere vano tever meve, wertalığ te ne sukıtvo hona. Hire asmra dıme weralığ beno sukıt, piye mı dewe dano cı, mal gau dano cı, cıre çe nano ro. Yi énde hore çewayiya ho kene. Hot ser ke bene pır pile yine yeno liye piye mı, vano Dursun ağa ma bıne rındiya tora nivejime. Haq tu u ajra rajivo. Ma wazemeke hore eynde şime werte mılete ho. Mare musada ke. Piye mı vano hore sıma zonene, eke besekene raa ho kene tever sımare musada iye sıma wa. Mordemek yeno deste piye mı, vano Dursun ağa goçe ma verd ra şi. Mavaze ke sıma xeleşiye, qoçe sıma hona yeno. Hen vano, qome ho ceno kunora raye. Piye mı vake dıma yi Hermeni hire mektuvu rusnene, vane ma nıka Hamilka’derime, ma meraq mekere, durume ma rındo. Dıma mektuv ki bırıne. Haq e haq u Haqo, xelese xelesu uncia Haqo. Niade honde mordemu kene top kene qısle Pulemoriye. Piye mı qesey kerd vake mılet jüve jü sarre bırneneke venge tufongu keş meşero ke mılet tersu ver meramo. Vake zerre qısli bivi pırre goni. Waxto ke ane ke piye mıno bıraye mı ki sare kere, wuza jü milıs beno vano ez na mordem nas ken Dursun aga o. Uyo ke lewede ki laze huyo. No zof mordemo de rındo. Qe keşre haqarete ho çino, kam ke tengedevo dest erzeno cı. Eke milis hen vano, pile eskeru yeno ramaniye pi u bıraye mı verdano ra vano şere hama jede wertalıgra mefeteliye. Eke bese kena domonu ne ho bıze so teslimve. Piye mı vaka ma qıslera bime tever hama tersra hazare ma vışa, ferr qorune ma de nimendvi. Honde mordem çımune ma ver sarrekerd. Jivayis har u asme berdene. Ma zor bela tene qıslera tene kotimera dür, eynde ma de fırr nimend. Hore wuza démdimera hard. Wertera çığaş vérd ra nizonon, kewra Dursın yekte ma de veja. Hal mesal ma cıre qeseykerd, cıra vake eke besekena ho berze domonune mı. I nıka heşiye pé ke ma pi guretime, nıka şin şivan de re. Xevere cıde. Ma péro pia eynde şime teslime hukmat bime. Ma nayme aye binura fıştimera raye berdime Erzınga. Kamke teslim biyo yaki esker heşir gurete mal u gaye hoki teyre. Eke şime Erzınga werte dewura vérdime ra. Dew dew Tırkune. Vere çevere kamra ke véreme ra, bene tever çevere gora ho ya ki ağura ho kene ra, mal u gau ne ma kene zerre. Tersura kes venge ho nivezeno, esker ki keşra qesse nivano. Ververe mada jü mordemek bi, osporvi. Oster ki ostere eyvi. Wağto ke verre çever re jü Tirk ra vérdime ra, cinıke biye tever nişt ve geme astor ra. Vake no ostoro mıne, bé war. Aye ke hen vake, mordemek geme ostor ont ke ravéro sero, eskeru dave mordemek ro vake cinıke tora vana. Bie war ostor cinıke de. Mordemek Tirki nizoneno, cokaro ostor ra nino war. Esker ki, péro şüari vi, boyna dano mordemekro. Bıraye mı niada ke şüari nivındene, boyna dane mordemekro, şi piye geme ostere şüari guret cıra vato; ça sıma nizonene ke ostor ostore na merdemekiyo, Pulemoriye ra hata ita na mordem osporvi. No ostor nıka kotra bive ostore naye? Biraye mı Tırki rınd zonene. Eyke hen vake şüaru ho çarnara bıraye mı sanave qamçi ver. Yine ke dave bıraye mıro ma péro sere bime top. Esker niada ke mordemek ostore ho ra niverdana, pernara cınıke ser, a şiye çe ho maki uncia kotime ra raye. Ma berdime korpiye Erzıngani. Usar uweke jediya dorme korpi gureto. Omnu ki uwe onciya qum, lime dorme korpide menda. Ma berdime kerdime werte wuzay, nayme tija omnon ver ra. Qesav dorme made bive deyray. Ne velgo neki zovina çiyo bin bike mal gaye feqir hore bore. Esker dorme made ro, niverdanao ke hurenda hora bılewime. Mılet niada ke çare çino, mal gay çıke esto ho destra vet. Meveze sekere, amene verva çımune ma niştene vılera kaskerdene berdene. Esker tawa nivatene, ters ra venge ma ki nivejiyene. Dorme korpi de se ra jede mordem ard péser. Roz jü raye tene nono husk ardene dene ma. Ma hore eve uwe werdene. Eve na hal ma davadeve asme uza mendime. Asmera tépa ma kerdime maknu, tey juye koli istif kerdime berdime Kemah. Asme ki ma Kemah te tija amnon ver re vınetme. Niverdene ke ma holıke pésanime. Hen yaji yavaniye de hard sero eve loqme none husk hore merdena ha sero vınetene. Dimo ma péro rusnayme ğerv. Mılet zof kerd vıla. Hen kerd ke ğerv de kes keş nivino. Dı çey jü ca niday. Ma ge eve arave, ge eve lıngu, ge eve motor berdime Kütahya. Kütahya de dayme jü dewa SIMAV.Name a dewe BEYCA vi. Ma uza heşt ser mendime. Ma ke şime, kınca sere ma ra qeyir thawa ma de çinevi. Bone da ma, hukmat dewuzure amr kerd vi, her keş çiye dave ma, jü cıle, jü tose, jü kocıke, hen işte. Eve na hal ma sarre ho kerd bıne bon. Ma ke şime wuza eynde payiz vi. Uncia hukmat amr kerd vi, roz çe ye mare werdene ardene. Ma mısayi ye werdena dine nivime, çiyo ke ma nas nikerdene niwerdene, dıjda kerdene hard. Ma leteo jede non werdene. Piye mı her roz şiyene qereqol de izma dene. Qereqol ki xeyle rayeviye. Dimo ke bi zumıstu, vake qereqol mie. Deftere da ve muxtari, piye mı naraye ki her roz imza dene muxtar. Hete jüra çıme muxtari hete binra ki çıme dewe ma serovi. Serru dıma dewuzu mara vake, yeğro ke hukmat ke defter do muxtar tersu dane cı vane nine ra ke jü bıramo yaki tawa bıvo, mesul e ho sımaye, pil u qızra sıma keme hepıs. Mavaze ke nivata. Haq dewuzıra rajivo, qedere ma zonene. Tayine tersu ver, tayine vate ne gunaye, xeriviye. Payizo bin ke ame piye mı ve bıraye mıra şi qereqol vake toxım ma de ma cıte keme. Waze me ke eynde bare keş mevime. Ard toxım da ma, hazet day ma ma ki eynde reçbereni kerdene. Dı ser ke qeday hégay dayve ma, hama gay çinevi. Nejdiye dewa ke ma teyvime jü maden bi. Piye mı ve bıraye mıra şiyene maden de guriyene. Ma ki domon vime, şiyene liye domonu hama ma zone jümın nizonene. Mua mı vatene hore serne, ike savene ho vira mekere. Ma ke amene çe çıke ma vir de mendo ma vatene, bıraye mı ki i qesey ke yeno sene mane mare eve Kırmancki vatene. Hen hen ma domon Tirki rew mısayme. Dewa ke ma teyvime a dewede maden bi. Mıllet amane tey gureyene. Piye mı ve bıraye mı ki maden de guriyene. Roze amay çe ke dı hire mordem teyvi. Ma sas bime, çıke kes çe ma niamene. Piye mı vake ni ki Kırmance maye, jüye ma surgıniye. Maden de ma jümın naskerd. A sewe esqo ke çe made vi qe mavaze. Dıma Kırmanc maden de bi sılğet. Su ve su maden ra ke vejiyene amene çe ma. Roz hot heşt mordem çe made restene pé. Hata soder Dersim ra qesey kerdene. Ağaye mıno rameti ki surgınde vi. Tali yeğbal. O ki ame maden de guriya. Ame çema bi meyma. Ma surginde zerr de jumuni. Dımo ke dew bi ra, ma peyser ameyme Dersim. Ma veyve ho Dersim de kerd, amune Qılaçiye. Çı qeseykerine, na çımu çı diye çı nidiye. Mıleto ke feke çem de tij vera merd, mıleto ke maknu de merd. 38 vérd ra şi. Nıka 38 ra vérdo ra. Dew péro uncia kerd tol, mılet yamaniya ke nıka teyro ne vaze ne bıhesne.
Arşiv: Hollanda Dersim Vakfı Tarih: 18 ağustos 2004
|
||
